Boşanma Hukuku
- Avukat İlker CEBECİ
- 5 Kas
- 4 dakikada okunur
Boşanma Hukuku Nedir?
Boşanma hukuku, evlilik birliğinin çeşitli nedenlerle sona erdirilmesi sürecinde tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen boşanma kuralları, yalnızca iki eşin ayrılığına değil, aynı zamanda çocukların durumu, mal rejimi, velayet, nafaka ve tazminat gibi önemli konuların da çözümüne rehberlik eder.
Boşanma, kişisel olduğu kadar toplumsal yönü de güçlü bir hukuki süreçtir. Bu nedenle, boşanma sürecinde profesyonel bir hukuki destek almak hem sürecin hızla sonuçlanmasını hem de tarafların haklarının korunmasını sağlar.
Boşanma hukuku, daha geniş bir alan olan aile hukukunun alt dalıdır. Aile hukuku; evlilik, nişanlanma, nafaka, çocuk hakları, velayet, mal rejimleri gibi özel hayatın temel ilişkilerini düzenler. Amacı, aile içi ilişkilerin adil, dengeli ve toplum yararına uygun biçimde yürütülmesini sağlamak ve bireylerin haklarını korumaktır.
Bu çerçevede, her boşanma davası yalnızca bir ayrılık süreci değil, aynı zamanda çocukların korunması, ekonomik dengenin sağlanması ve tarafların menfaatlerinin güvence altına alınması yönünden de büyük önem taşır.
Anlaşmalı Boşanma
Anlaşmalı boşanma, tarafların evlilik birliğini sona erdirmek konusunda karşılıklı uzlaşmaya vardıkları davalardır. Bu dava türü, en hızlı boşanma yöntemidir.Anlaşmalı boşanma için gerekli şartlar şunlardır:
Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması,
Eşlerin boşanma, evliliğin mali sonuçları ve çocukların durumu konusunda mutabakata varmış olmaları,
Mahkemenin yapılan anlaşmayı uygun bulmasıdır.
Taraflar, hazırladıkları anlaşmalı boşanma protokolü ile nafaka, tazminat, velayet ve mal paylaşımı gibi tüm konularda mutabık kaldıklarını yazılı şekilde mahkemeye sunarlar.
Çekişmeli Boşanma
Çekişmeli boşanma, eşlerin boşanma veya boşanmanın sonuçları (örneğin velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı) konusunda anlaşamadıkları durumlarda açılan davalardır.Bu tür davalarda iddiaların delillerle ispatlanması gerekir. Taraflar; tanık beyanları, mesaj veya e-posta kayıtları, sosyal medya paylaşımları, darp raporları ve diğer somut kanıtlarla iddialarını desteklemelidir.
Çekişmeli boşanma davaları genellikle uzun sürebilmektedir. Bu nedenle profesyonel hukuki destek almak, hem sürecin doğru yürütülmesi hem de hak kaybı yaşanmaması açısından önemlidir.
Boşanma Davasında Süreç ve Aşamalar
Bir boşanma davası aşağıdaki aşamalardan oluşur:
Dava Dilekçesinin Sunulması: Boşanma nedenleri ve taleplerin açıkça belirtildiği dilekçe mahkemeye sunulur.
Ön İnceleme Duruşması: Tarafların iddia ve savunmaları belirlenir.
Tahkikat Aşaması: Deliller toplanır, tanıklar dinlenir, bilirkişi incelemesi yapılabilir.
Sözlü Yargılama: Taraflara son söz hakkı tanınır.
Karar Aşaması: Hakim, deliller ve beyanlar doğrultusunda hüküm verir.
Bu süreç boyunca doğru strateji belirlemek, delillerin eksiksiz sunulmasını sağlamak ve yasal sürelere dikkat etmek davanın sonucunu doğrudan etkiler.
Mal Paylaşımı ve Nafaka Hakları
Boşanma davası sonrasında, evlilik süresince edinilen malların adil biçimde bölüşülmesi gerekir. Türk Medeni Kanunu’na göre, yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma rejimi”dir.Evlilik süresince edinilen mallar bu rejime göre paylaşılır.
Nafaka türleri şunlardır:
Tedbir Nafakası: Dava sürecinde, eş veya çocukların geçimi için geçici olarak hükmedilen nafaka,
Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan eşe bağlanır,
İştirak Nafakası: Çocukların bakım, eğitim ve sağlık giderleri için verilir.
Velayet ve Çocuk Hakları
Boşanma davalarında en hassas konulardan biri velayettir. Hakim, velayet kararında daima çocuğun üstün yararını gözetir.Değerlendirme yapılırken; ebeveynlerin yaşam koşulları, çocukla kurduğu ilişki, çocuğun yaşı, eğitim durumu ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulur.Mahkeme, çocuğun psikolojik gelişimi için uygun ebeveyni belirler ve gerektiğinde pedagog veya sosyal hizmet uzmanlarından rapor alır.
Aile Hukuku ile İlgili Hizmet Verdiğimiz Dava Türleri
Aile ve boşanma hukuku alanında aşağıda belirtilen dava türlerinde profesyonel avukatlık ve arabuluculuk hizmeti sunmaktayız:
Boşanma Davaları:
Boşanma (Zina, Terk, Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış, Akıl Hastalığı, Temelinden Sarsılma vb. nedenlerle)
Boşanma ve Mal Paylaşımı Davaları
Anlaşmalı Boşanma Davası
Çekişmeli Boşanma Davası
Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanma Davası
Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması Sebebiyle Boşanma Davası
Boşanmadan Sonra Açılan Davalar:
Maddi ve Manevi Tazminat Davası
Katkı Payı Davası
Yoksulluk Nafakasının Artırılması veya Kaldırılması Davası
Nafaka Davaları:
Tedbir, Yoksulluk, Katılım ve Yardım Nafakası Davaları
Nafakanın Artırılması, Azaltılması veya Kaldırılması Davaları
Velayet ve Çocukla İlişki Davaları:
Çocuğun Velayetinin Değiştirilmesi
Kişisel İlişki Kurulması
Diğer Aile Hukuku Davaları:
Evlenmenin İptali veya Butlanı Davaları
Nişan Bozulmasından Doğan Tazminat Davaları
Aile Konutu Şerhi Konulması veya Kaldırılması Davaları
Aile Mallarının Korunması
Babalık Davası
Nesebin Reddi Davası
Boşanan Kadının Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davası
Boşanma Hangi Kanuna Tabidir?
Boşanma davaları, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 161–184. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Usul açısından ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanır.Kısaca:
Maddi hukuk yönünden: Türk Medeni Kanunu,
Usul yönünden: Hukuk Muhakemeleri Kanunu esas alınır.
Boşanma Hukuku ile İlgili Sık Sorulan Sorular
1. Boşanma Davasının Süreci ve Türleri
Boşanma davası nasıl açılır? Yetkili Aile Mahkemesine dilekçe sunularak açılır. Dava türü, tarafların anlaşmasına göre “anlaşmalı” veya “çekişmeli” olabilir.
Anlaşmalı boşanma nedir? Tarafların evlilik, nafaka, mal paylaşımı ve çocukların durumu dahil tüm konularda uzlaştıkları boşanma türüdür. Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması şarttır.
Çekişmeli boşanma nedir? Tarafların boşanmanın nedeni veya sonuçları üzerinde anlaşamadıkları, delil ve tanıklarla yürütülen dava türüdür.
Boşanma davası ne kadar sürer? Anlaşmalı davalar genellikle 1–3 ayda sonuçlanırken, çekişmeli davalar 1,5–3 yıl sürebilir.
En hızlı nasıl boşanılır?Tüm koşullar sağlanmışsa, en hızlı yol anlaşmalı boşanmadır.
2. Mali Sonuçlar: Nafaka, Tazminat ve Mal Paylaşımı
Mal paylaşımı nasıl yapılır? Evlilik süresince edinilen mallar “edinilmiş mallara katılma rejimi” kapsamında kural olarak %50–%50 oranında paylaşılır.
Nafaka türleri nelerdir? Tedbir, yoksulluk ve iştirak nafakası olarak üçe ayrılır.
Ziynet eşyaları kime kalır? Bu hususta güncel Yargıtay kararları değişiklik gösterebilmektedir. Güncel bilgi için avukatınıza danışınız.
Tazminat kim alabilir? Kusursuz veya daha az kusurlu eş maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
3. Çocukların Durumu: Velayet
Çocuğun velayeti kime verilir? Hakim, çocuğun üstün yararını esas alarak karar verir.
Çocuğun görüşü etkili midir? İdrak yaşına ulaşmış çocukların görüşü dikkate alınır ancak tek başına belirleyici değildir.
4. Dava Masrafları ve Avukatlık Hizmeti
Boşanma davası masrafları ne kadardır? Adli harçlar, bilirkişi ücretleri ve tebligat giderleri davanın türüne göre değişir.Avukatlık ücreti ise Türkiye Barolar Birliği’nin yayımladığı Asgari Ücret Tarifesi’nin altında olamaz.
Avukat tutmak zorunlu mu? Yasal zorunluluk değildir; ancak boşanma davaları karmaşık süreçler içerdiğinden uzman bir boşanma avukatı ile çalışmak hak kayıplarını önleyecektir.
Boşanma hukuku, yalnızca bir ayrılık sürecini değil, tarafların ekonomik, sosyal ve duygusal haklarının korunmasını da konu alır. Avukat İlker Cebeci 15 yılı aşkın deneyimi ile, Türkiye genelinde boşanma hukuku, aile hukuku ve arabuluculuk alanlarında müvekkillerine profesyonel danışmanlık ve avukatlık hizmeti sağlamaktadır.
Yorumlar